Sağlık hepimiz için en önemli değerdir. Varlığında anlayamadığımız kıymetini kaybedince anlar, hastalandığımızda sağlığımızın mutluluğumuzda ne kadar önemli bir payı olduğunu fark ederiz. Hasta olduğumuzda sadece fiziken değil, ruhen de farklılaşırız; kendimizi güvensiz, işe yaramaz hisseder, kimimiz hiç bir şey eskisi gibi olmayacak sanarak içine kapanır, kimimiz öfkeyle başkalarına saldırganlaşır, kimimiz de çocukça davranışlar geliştiririz. Geleceğimizden kaygılanır, kendimizi cezalandırılmış ve kısıtlanmış hisseder ve hayatın anlamsız olduğu düşüncesine kapılabiliriz. Bütün bu duygular tıpkı hastalıklar gibi, hekimler dahil hepimizin başına gelebilir ve aslında normaldir. Hastalık, kişilere “hasta psikolojisi” dediğimiz, sağlığımıza yeniden kavuştuğumuzda kaybolacak olan ayrı bir yük yükler.
Sağlık kurumuna, hem bozulan sağlığımızı yeniden kazanmayı hem de eskisi gibi mutlu olmayı bekleyerek başvururuz. Burada karşımıza çıkan, günlük hayatımızda görmediğimiz uygulamalar ve karmaşık işlemler karşısında daha çok şaşırır, bazen ne yapacağımızı bilemeyiz. İşte bu noktada başvurduğunuz kurumun, sizi hem sağlığınıza kavuşturma, hem de bunu hangi yolla yapacağınız konusunda sizi bilgilendirme sorumluluğu vardır. Bu sorumluluğu sahiplenerek, sizi haklarınız ve sorumluluklarınız konusunda bilgilendirmek için elinizdeki broşürü sizlere sunuyor, siz ya da yakınınız için geçmiş olsun diyoruz.
HASTA HAKLARININ AMAÇLARI
- Hastaların desteklenmesi ve toplumsal açıdan güçlendirilmesidir;
Hastalara sağlık hizmetlerinden tam yararlanma konusunda yardım etmek, - Hasta-sağlık çalışanı ilişkilerini desteklemek ve geliştirmek,
- Hasta eğitimini genel bir uygulama haline getirerek sağlık hizmeti etkinliğini artırmak,
- Sağlık hizmeti alan, sunan ve aracılık eden kişi ve kurumlar arasında işbirliği ve iletişim fırsatları yaratmak, var olanları güçlendirmek, böylelikle daha etkin ve güvenilir bir model oluşturmak,
- Hasta haklarıyla ilgili başvuru mekanizmaları oluşturarak sağlık hizmeti ortamında iç kontrolü sağlamaktır.
HASTA VE HASTA YAKINI HAKLARI
- Koruyucu tedbirlerin alınması hakkı
- Yararlanma hakkı
- Bilgi hakkı
- Rıza (onay) hakkı
- Özgür seçim hakkı
- Özel ve gizlilik hakkı
- Hastaların vaktine saygı
- Saygınlık görme
- Dini vecibeleri yerine getirme
- Ziyaret ve refakatçi hakkı
- Güvenlik
- Yenilik hakkı
- Gereksiz ağrı/acı ve sıkıntıdan sakınma hakkı
- Kişisel tedavi hakkı
- Şikayet hakkı
- Tazminat hakkı
- Kalite standartları hakkı
HASTA VE HASTA YAKINI SORUMLULUKLARI
- Hasta ve yakınlarının sağlık bilgilerinin değerlendirilmesi, tanı ve tedavinin sağlanmasında gerekli olduğundan, bu bilgileri hastanın tedavi ve bakımından doğrudan sorumlu olan kişilere tam ve doğru olarak aktarmak hasta ve yakınlarının sorumluluğundadır.
- Hasta ve yakınları tanı ve tedaviyle ilgili açıklamaları anlamakta güçlük çektiklerinde, bu durumu hastanın bakımından sorumlu kişilere bildirmeli ve akla gelen tüm soruları sormalıdır.
- Hasta ve yakınları, tedavi ve izlem sürecinde karşılaştıkları beklenmedik gelişmeleri hastanın bakımından sorumlu kişilere bildirmelidir.
- Hasta ve yakınları, hastanın tıbbi durumu hakkında bilgilendirildikten ve açıklamaları doğru anlayıp anlamadıklarından hastanın bakımından sorumlu kişilerle birlikte tekrar değerlendirdikten sonra, alınacak kararlara aktif olarak katılmalı, yapılan tedaviye onay verip vermediğini bildirmelidir.
- Hastanın sağlığıyla ilgisi olan ve gereksinim duyulan konularda, ilgili birimlere nasıl ulaşılacağı ve buralardan nasıl yararlanılacağı hakkındaki soru ve görüşlerini kurumun ilgili birimlerine iletmelidir.
- Ad, soyad, adres, telefon, kayıt numarası gibi temel bilgilerin değişmesi durumunda kurumu bilgilendirmelidir.
- Hasta ve yakınları, randevu zamanına bağlı kalmalı ve gecikmemeleri önlemeli, gecikme olduğu durumlarda diğer hastaların önce görülmelerini sağlayarak kuruma yardımcı olmalıdır.
- Hasta ve yakınlarının aldıkları sağlık hizmetinin mali sorumluluğu ya da sağlık güvence sistemiyle ilgili konular hasta ve yakınlarına aittir.
- Hasta ve yakınları, diğer hastaların ve sağlık çalışanlarının haklarını göz önünde bulundurmalıdır.